Vẹo cột sống và những điều cần biết về chứng bệnh này

Vẹo cột sống là bệnh đang dần phổ biến hiện nay. Hình dáng của cột sống là đường cong tự nhiên, giúp chịu lực cho các cơ quan và duy trì tư thế đứng thẳng cũng như thực hiện các hoạt động hàng ngày. Ở người bệnh vẹo cột sống, đường cong này có thể bị phóng đại, trở thành dạng chữ S hoặc chữ C, gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và cuộc sống hàng ngày của họ. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ gửi đến bạn đọc thông tin về các dạng cong vẹo cột sống phổ biến.

Bệnh vẹo cột sống và dấu hiệu của bệnh

Vẹo cột sống là tình trạng độ cong ngang của cột sống vượt quá mức thông thường, thường xuyên xuất hiện trong giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ của xương cột sống, đặc biệt là trước khi tuổi dậy thì. Phần lớn các trường hợp cong vẹo cột sống đều có độ cong nhẹ, có thể được điều trị hiệu quả khi bắt đầu từ giai đoạn sớm. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, vẹo cột sống có thể phát triển thành những biến dạng nghiêm trọng khi trẻ lớn lên.

Khi bị vẹo cột sống, người bệnh có thể nhận biết dễ dàng nhờ các dấu hiệu về hình dáng, đường cong sinh lý của cơ thể. Chi tiết gồm những dấu hiệu sau:

Phần xương bả vai nhô ra không bình thường.
Hai vai không cân xứng, bên thấp bên cao.
Một bên hông cao hơn bên hông còn lại, dẫn đến hai chân có sự chênh lệch nhau.
Những gai đốt sống không thẳng hàng.
Dấu hiệu gù: lưng tròn, vai thấp, đầu ngả ra phía trước.

Đây là tình trạng độ cong ngang của cột sống vượt quá mức thông thường

Vẹo cột sống ở trẻ em do bẩm sinh hay do ngồi học sai tư thế gây đau đớn ít hơn so với bệnh ở người lớn. Người lớn dễ bị nặng hơn với nhiều triệu chứng dễ thấy như:

Cứng khớp.
Căng cơ ở lưng và chân.
Đau thắt lưng.
Mệt mỏi, khó thở.
Mất chức năng vận động.

Những dạng vẹo cột sống thường gặp

Có những loại cong vẹo cột sống phổ biến với các đặc điểm khác nhau như sau:

Vẹo cột sống bẩm sinh

Vẹo cột sống có thể xuất hiện ở trẻ ngay từ khi mới sinh, do sự phát triển không đầy đủ của cột sống trong tử cung. Việc hình thành và phát triển đồng đều của các đốt sống là quan trọng để cột sống phát triển đúng cách. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ nguyên nhân nào gây ra sự thiếu sót hoặc phát triển không đồng đều của các đốt sống, điều này có thể dẫn đến tình trạng cong vẹo cột sống bẩm sinh.

Với loại tình trạng này, triệu chứng có thể nhận biết từ sớm hoặc khi trẻ lớn lên, khi đường cong cột sống bất thường trở nên rõ ràng hơn.

Cong vẹo cột sống tự phát

Khác với trường hợp bẩm sinh, cong vẹo cột sống tự phát thường xảy ra ở trẻ vị thành niên và người trưởng thành. Nguyên nhân của nó liên quan đến sự phát triển không bình thường dẫn đến sự thay đổi trong hình dạng của cột sống. Dạng thay đổi thường gặp nhất là cột sống cong về một hướng và xoắn cùng một lúc.

Vẹo cột sống tự phát còn được biết đến là cong vẹo cột sống tuổi vị thành niên, thường xuất hiện ở trẻ từ 10 đến 18 tuổi.

Cong vẹo cột sống tự phát thường xảy ra ở trẻ vị thành niên và người trưởng thành

Cong vẹo cột sống khởi phát sớm

Dạng vẹo cột sống này xuất hiện với đường cong trước tuổi dậy thì, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này vẫn chưa được xác định bởi các nhà nghiên cứu. Các dấu hiệu nhận biết chứng vẹo cột sống khởi phát sớm bao gồm vai không đều, hông không đều, đầu nghiêng về một phía và đường viền eo không đối xứng.

Vẹo cột sống thần kinh cơ

Dạng vẹo cột sống thần kinh cơ phát triển do tình trạng thần kinh hoặc cơ bắp bất thường, như tổn thương não hoặc dây thần kinh cột sống do bệnh tật, chấn thương,… gây ảnh hưởng đến sự liên tục của con đường thần kinh cơ bắp từ não đến tủy sống. Tình trạng cơ bắp như teo cơ cột sống, loạn dưỡng cơ Duchenne,… ngăn chặn hoạt động và làm teo nhỏ dần các cơ cột sống, từ đó dẫn đến vẹo cột sống.

Vẹo cột sống khởi phát khi trưởng thành

Vẹo cột sống khởi phát khi trưởng thành thường là kết quả của chứng thoái hóa cột sống ở người trưởng thành, xảy ra khi các khớp xương và đĩa đệm cùng bị thoái hóa. Sự thoái hóa này ngày càng nặng gây áp lực lên cột sống và tạo đường cong lớn hơn bình thường.

Vẹo cột sống khởi phát khi trưởng thành

Dạng vẹo cột sống Syndromic

Đây là dạng vẹo cột sống thứ phát phát triển từ một số hội chứng xảy ra ở mô liên kết hoặc xương. Các hội chứng thường được nhắc đến bao gồm hội chứng do rối loạn mô liên kết, hội chứng Trisomy 21, hội chứng Beale, hội chứng Rett,…

Dạng bệnh kyphosis của Scheuermann

Đây là bệnh lý xảy ra khi các phần trước của đốt sống phát triển chậm hơn so với các phần sau của đốt sống khi còn nhỏ. Người mắc bệnh kyphosis thường gặp đau lưng trong những năm thơ ấu và vấn đề này có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành. Bệnh cũng gây ra vẹo cột sống ngày càng nặng theo thời gian.

Đây là bệnh lý xảy ra khi các phần trước của đốt sống phát triển chậm hơn

Nguyên nhân nào dẫn đến cong vẹo cột sống thường gặp?

Hiện nay, vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây vẹo cột sống, nên hầu hết vẫn được chẩn đoán là vẹo cột sống vô căn. Chuyên gia cho biết rằng, bệnh có thể có liên quan đến nhiều yếu tố như: nhiễm trùng, chấn thương cột sống, dị tật bẩm sinh ảnh hưởng đến sự phát triển của xương cột sống, hay rối loạn thần kinh cơ, bại não,…

Trong trường hợp bệnh cột sống này có liên quan đến bệnh lý nhiễm trùng hoặc chấn thương, bệnh nhân sẽ cần được điều trị nguyên nhân đồng thời với việc điều chỉnh đường cong cột sống. Việc bắt đầu điều trị từ sớm là quan trọng để ngăn chặn vẹo cột sống nghiêm trọng, gây ra đau đớn và hạn chế về vận động, thể chất.

Phương pháp điều trị vẹo cột sống sẽ phụ thuộc vào thể bệnh và mức độ cong vẹo. Trong đó, tập vật lý trị liệu được khuyến khích là phương pháp hiệu quả để chỉnh vẹo cột sống trong các trường hợp nhẹ và vừa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên. Ngoài ra, còn các phương pháp điều trị khác như sử dụng nẹp cột sống, hay thậm chí phẫu thuật thay thế xương hoặc khớp nhân tạo.