Trật khớp cổ chân là một vấn đề phổ biến, mang lại nhiều cảm giác đau nhức, không thoải mái và ảnh hưởng đến khả năng đi lại hàng ngày. Ngoài ra, nếu không chữa trị kịp thời, trật chân có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng khác. Vậy, làm thế nào để xử lý trật chân và mất bao lâu để hồi phục?
Đặc điểm của trật khớp cổ chân
Trật khớp cổ chân xảy ra khi vị trí của các đoạn xương cổ chân không đúng so với cấu trúc sinh lý bình thường, ảnh hưởng đến khớp tại đây. Đa số trường hợp trật chân xuất hiện sau những hoạt động mạnh, thực hiện động tác lặp đi lặp lại, hoặc khi mang giày cao gót. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến mọi độ tuổi và thường kèm theo gãy xương ở mắt cá chân thay vì chỉ là bong gân.
Các dấu hiệu nhận biết trật khớp cổ chân
Trật khớp cổ chân, giống những trường hợp trật khớp khác, thường mang lại sự không thoải mái với những cơn đau nhức dai dẳng, ngay cả khi không di chuyển. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm:
- Sưng phù và bầm tím xung quanh khu vực khớp.
- Xuất huyết tại vị trí bị tổn thương.
- Khó di chuyển khớp mắt cá chân.
- Sự giảm khả năng vận động nặng nề.
- Dạng biến dạng của mắt cá chân.
Các nguyên nhân gây trật khớp cổ chân
Trước khi tìm hiểu về các phương pháp điều trị hiệu quả cho trật chân, quan trọng để hiểu nguyên nhân gây ra trật khớp cổ chân. Thông thường, trật khớp cổ chân xuất phát từ chấn thương của xương và dây chằng trong khu vực này. Các nguyên nhân có thể bao gồm:
- Té ngã hoặc va chạm mạnh, dẫn đến gãy hoặc lệch khỏi vị trí ban đầu của xương cổ chân.
- Chấn thương thể thao có thể gây nứt xương cổ chân hoặc rách dây chằng.
- Rèn luyện thể chất quá mức cũng có thể là một nguyên nhân.
Những đối tượng có nguy cơ cao bị trật cổ chân bao gồm những người:
- Thường xuyên tham gia hoạt động thể thao.
- Từng trải qua tình trạng bong gân, gãy chân hoặc trật khớp cổ chân.
- Có cấu trúc mắt cá chân bất thường từ khi sinh ra.
- Mắc hội chứng Ehlers-Danlos, một tình trạng lỏng lẻo của da, mô và khớp do Collagen sản xuất không đúng cách.
- Hút thuốc lá hoặc béo phì.
Lật cổ chân bao lâu thì khỏi hẳn?
Nhiều người thắc mắc về thời gian cần để khỏi hoàn toàn sau khi trật cổ chân. Thực tế, thời gian điều trị của một trường hợp trật khớp cổ chân phụ thuộc vào hai yếu tố chính:
- Mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Cách xử lý ban đầu khi khớp cổ chân bị trật.
Sau khi hoàn tất quá trình điều trị, việc phục hồi chức năng bình thường có thể mất từ 6 đến 12 tuần.
Bị trật chân nên làm gì để nhanh hết đau, hồi phục sớm?
Các chuyên gia đều khuyến cáo phương pháp sơ cứu RICE là hiệu quả nhất. RICE bao gồm các bước:
- R (Relax): Nghỉ ngơi tại chỗ, không vận động cổ chân, sau đó nhanh chóng sử dụng nẹp bảo vệ để ngăn chặn việc khớp xương bị lệch mạnh hơn.
- I (Ice): Đặt đá lạnh vào túi nilon và áp dụng lên vùng khớp bị tổn thương. Cách này giúp giảm đau và sưng hiệu quả khi trật khớp cổ chân.
- C (Compression): Sử dụng băng thun để băng ép (nhưng không quá chật) từ bàn chân lên đến đầu gối.
- E (Elevation): Nằm và đưa chân cao khoảng 10 – 20cm để tăng cường lưu thông máu.
Sau khi hoàn thành sơ cứu, việc đưa người bệnh đến thăm khám sớm là quan trọng. Bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị phù hợp. Một số cách điều trị có thể bao gồm:
- Sử dụng thuốc giảm đau: Như ibuprofen, naproxen hoặc acetaminophen có thể giảm nhẹ triệu chứng đau nhức.
- Đeo nẹp cố định khớp chân: Đối với trường hợp nhẹ, đeo nẹp có thể giữ khớp cổ chân ở vị trí ban đầu.
- Phẫu thuật: Dù có rủi ro, nhưng phẫu thuật có thể được thực hiện để khắc phục những độ chệch trong cấu trúc xương khớp.
- Vật lý trị liệu: Chỉ áp dụng khi sưng khớp đã giảm, bao gồm việc sử dụng thiết bị hỗ trợ hoặc thực hiện bài tập được hướng dẫn bởi chuyên viên vật lý trị liệu.
Một số lưu ý giúp giảm nguy cơ trật khớp cổ chân
Trật khớp cổ chân thường là một chấn thương nặng, chủ yếu xuất phát từ tai nạn và thường khó ngăn chặn. Tuy nhiên, để giảm thiểu nguy cơ này, có những điều bạn có thể chú ý:
- Khởi động trước khi tập thể dục: Đảm bảo bạn luôn khởi động cơ thể trước khi bắt đầu bất kỳ hoạt động thể chất nào.
- Tăng dần cường độ tập luyện: Tránh tăng cường đột ngột cường độ hoặc thay đổi đột ngột các hoạt động thể chất.
- Chọn giày thể thao chính xác: Sử dụng giày thể thao riêng biệt cho hoạt động thể thao, đảm bảo chúng vừa vặn với bàn chân và thay mới khi chúng bắt đầu mòn gót.
- Hạn chế chạy nhảy trên bề mặt gồ ghề và trơn trượt: Tránh hoạt động nhảy trên các bề mặt có độ gồ ghề và trơn trượt.
- Mang đồ bảo hộ cổ chân: Trong các hoạt động mạnh, hãy đảm bảo mang đồ bảo hộ cổ chân để giảm thiểu rủi ro chấn thương.
- Tuân thủ luật lệ giao thông: Trên đường, luôn tuân thủ luật lệ giao thông để tránh tai nạn và chấn thương.
- Bảo đảm ánh sáng và tay vịn ở không gian sống: Đảm bảo không gian sống có đủ ánh sáng và các cầu thang được trang bị tay vịn.
Những biện pháp này không đảm bảo việc tránh hoàn toàn nguy cơ trật khớp cổ chân, nhưng chúng có thể giảm thiểu tổn thương cho cổ chân và bàn chân. Hãy đặt sự quan tâm cao với việc bảo vệ an toàn cho đôi chân trước khi tham gia bất kỳ hoạt động nào trong cuộc sống hàng ngày của bạn!
Xem thêm: Thoái Hoá Khớp Gối: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Điều Trị