Thoái hóa cột sống sẽ dẫn đến suy giảm chức năng khiến bệnh nhân gặp khó khăn trong việc di chuyển, làm việc, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày, thậm chí có thể dẫn đến teo cơ, bại liệt nếu không điều trị kịp thời.
Do đó, để chấm dứt cơn đau và ngăn chặn thoái hóa cột sống tiến triển nặng hơn, người bệnh cần kết hợp nhiều phương pháp điều trị, trong đó phổ biến là phục hồi chức năng cột sống. Nếu phát hiện sớm và điều trị bằng phương pháp phục hồi chức năng thoái hóa cột sống thì người bệnh có thể vận động bình thường.
Hãy cùng tìm hiểu về các phương pháp phục hồi chức năng thoái hóa cột sống qua bài viết sau đây của Traulen nhé!
Tìm hiểu về thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống là một tình trạng Cơ Xương Khớp mãn tính xảy ra ở độ tuổi trung niên. Theo thời gian, lớp sụn khớp giữa các khớp đốt sống sẽ yếu đi và mòn dần, dẫn đến các đốt sống cọ sát trực tiếp vào nhau gây ra viêm tại cột sống kèm cảm giác đau và hạn chế vận động.
Thoái hóa cột sống thường xảy ra ở những vị trí chịu lực nhiều như: cổ, gáy, thắt lưng với biểu hiện chính là đau âm ỉ, tăng lên khi vận động, giảm khi nghỉ ngơi, nhói buốt hoặc đau lan tỏa ra vùng xung quanh gồm 2 bả vai, vùng hông, chi dưới.
Phục hồi chức năng sau phẫu thuật cột sống sẽ giúp thúc đẩy nhanh tiến trình hồi phục của người bệnh. Việc tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc, nghỉ ngơi, ăn uống và đặc biệt là những bài tập phục hồi chức năng sau mổ cột sống là các yếu tố quan trọng giúp vết mổ lành nhanh hơn, lấy lại khả năng vận động linh hoạt cho người bệnh.
Vai trò của phục hồi chức năng thoái hóa cột sống
Phục hồi chức năng là việc thực hiện các biện pháp vận động trị liệu, hoạt động trị liệu, dụng cụ chỉnh hình,… nhằm hỗ trợ hồi phục chức năng cơ thể đã suy yếu hoặc bị khiếm khuyết của người bệnh. Đặc biệt với các bệnh lý về Cơ Xương Khớp như thoái hóa cột sống, phục hồi chức năng đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Dưới đây là một số vai trò của phục hồi chức năng trong điều trị thoái hóa cột sống:
- Giảm đau và cải thiện chức năng cột sống: Phục hồi chức năng có thể bao gồm các bài tập và phương pháp vận động nhằm tăng cường sự linh hoạt và sức mạnh của cột sống. Điều này giúp giảm đau và cải thiện chức năng cột sống ở những người bị thoái hóa
- Tăng cường cơ bắp và sức mạnh: Phục hồi chức năng có thể bao gồm các bài tập tập trung vào tăng cường cơ bắp và sức mạnh của các nhóm cơ quan trọng hỗ trợ cột sống
- Cải thiện tư thế và cách di chuyển: Phục hồi chức năng có thể tập trung vào cải thiện tư thế, tránh tư thế xấu và cách di chuyển của bệnh nhân. Điều này có thể giúp giảm căng thẳng và áp lực trên cột sống, đồng thời cải thiện chức năng và giảm triệu chứng thoái hóa cột sống
Thoái hóa cột sống nặng có thể gây biến chứng nguy hiểm: rối loạn tiền đình, rối loạn dây thần kinh thực vật, biến dạng cột sống, chèn ép dây thần kinh, đau tức ngực,…
Nguyên tắc phục hồi chức năng thoái hóa cột sống
Để áp dụng phương pháp phục hồi khi điều trị đau lưng đúng cách, hiệu quả và an toàn, việc thực hiện cần tuân theo các nguyên tắc sau:
- Chẩn đoán nguyên nhân gây đau lưng cẩn thận, chính xác giúp điều trị bệnh tận gốc, hạn chế tái phát.
- Chủ động thăm khám về thần kinh khi nghi ngờ có tổn thương tủy hoặc rễ dây thần kinh.
- Kết hợp đa phương pháp phục hồi chức năng đau lưng vừa nâng cao sức khỏe, vừa ngăn ngừa tình trạng tiến triển nặng hơn.
- Các can thiệp phẫu thuật chỉ đặt ra khi thực sự cần thiết và phương pháp bảo tồn không có hiệu quả.
- Nên sờ nắn các cơ cạnh sống, cơ ụ ngồi, đồng thời vuốt dọc các gai sau đốt sống để có thể tìm ra các điểm đau tại thân đốt, khe đĩa đệm hoặc điểm đau cạnh sống.
- Đo biên độ hoạt động của cột sống gồm tất cả các cử động gập – duỗi – nghiêng sang bên nên được thực hiện bằng thước dây hoặc thước đo độ, nghiệm pháp Schober, Stibor, nghiệm pháp tay – đất.
- Trong điều trị đau thắt lưng do nguyên nhân cơ học, ba nhóm thuốc chống viêm không steroid, thuốc giảm đau và thuốc giãn cơ thường được kết hợp với nhau. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc phải qua thăm khám và có sự chỉ định của bác sĩ về liều lượng/ tần suất, tránh lạm dụng có thể ảnh hưởng đến gan, thận và các cơ quan nội tạng khác.
Các phương pháp phục hồi chức năng thoái hóa cột sống
Điều trị bằng nhiệt vùng cổ vai gáy
Các phương pháp sử dụng nhiệt để điều trị như hồng ngoại, sáp paraffin hoặc bùn khoáng, từ trường nhiệt tác động vào các cơ xung quanh cột sống cổ, làm giảm triệu chứng đau tại các vị trí bị thoái hóa.
Tương tự như phục hồi chức năng khi bị thoái hóa cột sống cổ, các phương pháp tác động nhiệt lên vùng thắt lưng cũng giúp làm giảm triệu chứng đau lưng do thoái hóa gây ra.
Điện phân
Dẫn ion thuốc chống viêm giảm đau như Natrisalicylat, Lidocaine, Dexamethasone,…
Kéo giãn cột sống cổ
Tập các bài tập theo tầm vận động cột sống vùng cổ – vai -tay, duy trì cả trong và sau khi điều trị. Tập các bài tập theo tầm vận động cột sống thắt lưng kết hợp điều chỉnh tư thế cột sống khi làm việc, trong sinh hoạt
Kéo giãn cột sống cổ giúp thúc đẩy tiến trình hồi phục chức năng thoái hóa cột sống
Điện phân dẫn thuốc vùng cột sống
Siêu âm dẫn thuốc chống viêm giảm đau áp dụng dọc vùng cơ hai bên cạnh cột sống
Phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị thoái hóa cột sống nhưng không phải tất cả, người bệnh cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, tập luyện hàng ngày, đồng thời chú ý thực hiện các tư thế trong sinh hoạt, công việc.
Tập luyện các bài tập theo tầm vận động cột sống thắt lưng
Điều chỉnh tư thế cột sống khi làm việc, trong sinh hoạt. Các bài tập được thực hiện khi đang điều trị và sau điều trị
Làm thế nào để phòng ngừa thoái hóa cột sống?
Một số phương pháp sau có thể giúp bạn phòng ngừa thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng:
- Khi bê hoặc nâng vật nặng từ dưới đất lên cần chú ý đến tư thế của cột sống và thân mình, khoảng cách giữa đồ vật với cơ thể và sự phối hợp nhịp nhàng của động tác.
- Khi muốn lấy đồ vật ở độ cao trên vai trở lên thì cần dùng bục, ghế nếu đồ vật quá cao; không cố để với lấy đồ vật.
- Nên dùng cách đẩy hơn là kéo trong trường hợp có thể, nhất là với những đồ vật to, nặng, tuy nhiên cũng cần chú ý đến tư thế của cột sống và các khớp.
- Khi đứng cần phải đứng thẳng, cân xứng, trọng lượng cơ thể dồn đều lên hai chân, giữ độ cong bình thường của cột sống và không đứng ở những tư thế cố làm cho thân mình dài ra hoặc giày cao gót.
- Khi ngồi cần ngồi trên ghế có chiều cao phù hợp, hai bàn chân đặt sát mặt đất. Các khớp chân, háng, gối vuông góc; lưng thẳng và tựa vào thành ghế phía sau; dồn trọng lượng lên hai bên mông và hai chân.
