Những lưu ý khi điều trị thoái hóa khớp gối bằng Y học cổ truyền

Thoái hóa khớp gối là bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi, gây đau nhức, hạn chế vận động, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống của người bệnh. 

Hiện nay, rất nhiều phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối như: sử dụng thuốc, vật lý trị liệu, phẫu thuật…, trong đó điều trị theo y học cổ truyền là một phương pháp an toàn và hiệu quả. Y học cổ truyền điều trị thoái hóa khớp gối không chỉ nhấn mạnh việc sử dụng các bài thuốc từ thiên nhiên mà còn kết hợp với các phương pháp châm cứu, bấm huyệt giúp giảm đau, cải thiện chức năng vận động và ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. 

Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của Traulen nhé.

Bệnh thoái hóa khớp gối theo quan điểm Đông y

Thoái hóa khớp gối xảy ra khi sụn khớp bị hao mòn, rách hoặc mất chức năng theo thời gian. Điều này khiến các đầu xương va chạm, ma sát với nhau dẫn đến đau đớn, cứng khớp và hạn chế khả năng chuyển động của khớp. Ngoài ra, đôi khi thoái hóa khớp gối có thể thúc đẩy quá trình hình thành các gai xương ở đầu gối, gây khó chịu và đau đớn.

Theo Y học cổ truyền, thoái hóa khớp gối liên quan đến một số nguyên nhân như:

Tác nhân ngoại sinh

Các yếu tố ngoại sinh bao gồm thay đổi thời tiết hoặc các loại tà khí như phong, hàn, thấp tà (gió, lạnh, ẩm, thấp) có thể góp phần dẫn đến thoái hóa khớp. Khi nhiễm các yếu tố ngoại sinh sẽ dẫn đến tắc nghẽn khí huyết, gây tê, đau, nhức tại các khớp.

Các triệu chứng thoái hóa khớp do yếu tố ngoại sinh thường xảy ra khi thay đổi thời tiết, nhiễm nước mưa, nhiễm lạnh. Ngoài ra, các đau khớp cũng thường nghiêm trọng hơn vào thời điểm giao mùa.

Tác nhân nội sinh

Theo Đông y, thể tạng và cơ địa cũng là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến thoái hóa khớp gối. Ở những người cao tuổi hoặc người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, béo phì hoặc rối loạn chuyển hóa mỡ, các vấn đề gan, thận thường suy yếu, từ đó dẫn đến suy giảm khí huyết. Thận hư khiến tủy xương bị tổn thương, gây đau nhức, viêm khớp, khớp gối kêu lục cục và gây khó khăn khi di chuyển.

Theo Đông y, đầu gối là căn cốt của gân. Do đó, tạng can hư khiến gân suy yếu, dẫn đến khó khăn khi co duỗi đầu gối. Ngoài ra, trong trường hợp nghiêm trọng, khớp gối có thể bị biến dạng hoặc bị teo.

Nguyên nhân liên quan

Ngoài yếu tố ngoại sinh và nội sinh, có nhiều tác nhân khác có thể dẫn đến thoái hóa khớp gối. Các nguyên nhân như môi trường ẩm thấp, thường xuyên nâng vật nặng, chế độ dinh dưỡng không phù hợp hoặc thường xuyên lạm dụng khớp, cũng có thể dẫn đến nguy cơ thoái hóa khớp.

Thoái hóa khớp trong Đông y thường khó xác định được nguyên nhân cụ thể. Ngoài ra, bệnh thường xảy ra do nhiều nguyên nhân kết hợp với nhau, dẫn đến các biểu hiện lâm sàng đa dạng. Do đó, để chẩn đoán chính xác và có kế hoạch điều trị phù hợp, người bệnh nên đến cơ sở y học cổ truyền uy tín để được hướng dẫn cụ thể.

Có nên điều trị thoái hóa khớp gối bằng Y học cổ truyền?

Ưu điểm

• An toàn: Đông y sử dụng các loại thảo dược thiên nhiên, ít tác dụng phụ.

• Hiệu quả: Giúp giảm đau nhức, sưng tấy, cải thiện vận động khớp gối.

• Tăng cường sức khỏe: Bổ khí huyết, bổ thận, tăng cường sức khỏe tổng thể.

• Phòng ngừa tái phát: Giúp phòng ngừa bệnh tái phát hiệu quả.

Nhược điểm

• Hiệu quả chậm: Hiệu quả điều trị thường chậm hơn so với Tây y.

• Cần kiên trì: Cần kiên trì sử dụng thuốc trong thời gian dài.

• Cần có chuyên môn: Cần được bác sĩ Đông y có chuyên môn chẩn đoán và cho thuốc phù hợp.

Cách điều trị thoái hóa khớp gối theo Y học cổ truyền

Điều trị thoái hóa khớp gối bằng các bài thuốc

• Thoái hóa khớp gối đợt tiến triển cấp tính: Sưng, nóng, đỏ, đau tại khớp, sốt, ban ngày nhẹ, ban đêm nặng, lưỡi đỏ, rêu vàng điều trị bằng phương pháp thanh nhiệt khu phong, hóa thấp với bài thuốc Bạch hổ quế chi thang gia vị hoặc Quế chi thược dược tri mẫu thang gia vị. 

• Thoái hóa khớp gối mạn tính: bệnh nhân có các triệu chứng sưng đau nhưng hết đỏ, hết sốt, dính khớp, cứng khớp hoặc biến dạng khớp, teo cơ. Điều trị dùng bài Độc hoạt tang ký sinh thang hoặc Tam tý thang gia vị. 

• Thoái hóa khớp gối giai đoạn sớm: bệnh nhân chưa đủ tiêu chuẩn để chẩn đoán thoái hóa khớp gối. Trên lâm sàng, nếu triệu chứng bệnh lý khớp thiên về cảm phải ngoại tà như phong, hàn hay thấp thì sẽ dùng các bài thuốc khác nhau.

– Thể Phong tý: đau di chuyển nhiều khớp, sợ gió, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch phù. Dùng bài Phòng phong thang gia giảm. 

– Thể hàn tý: Đau dữ dội ở một khớp, trời lạnh đau tăng, chườm nóng đỡ đau, sợ lạnh, tay chân lạnh, rêu lưỡi trắng. Bài thuốc điều trị dùng Ô đầu thang gia giảm.

– Thể thấp tý: các khớp nhức mỏi, vận động khó, kèm theo tê bì, nhạt miệng, rêu lưỡi trắng dính. Dùng bài Ý dĩ nhân thang gia giảm để điều trị.

Lưu ý

• Các bài thuốc trên chỉ mang tính chất tham khảo, cần được bác sĩ Đông y chỉ định phù hợp với tình trạng bệnh của từng người.

• Khi sử dụng thuốc cần kiên trì, đều đặn, kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý để đạt hiệu quả tốt nhất.

• Khi sử dụng các bài thuốc dân gian cần chú ý nguồn gốc nguyên liệu, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

• Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, cần ngưng sử dụng và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Điều trị thoái hóa khớp gối bằng phương pháp không dùng thuốc

• Châm cứu: Kích thích các huyệt đạo trên cơ thể, giúp giảm đau nhức, tăng cường lưu thông khí huyết. Châm các huyệt Hợp cốc, Phong trì, Phong môn, Huyết hải, Túc tam lý. Châm các huyệt tại khớp sưng đau và vùng lân cận khớp đau. Thể hàn tý kết hợp với cứu bằng ngải cứu.

• Châm loa tai (Nhĩ châm): châm vào vùng tương ứng với khớp đau.

• Xoa bóp bấm huyệt: Giúp thư giãn cơ bắp, giảm đau nhức, tăng cường vận động khớp gối. Xoa bóp vùng lân cận chỗ đau và bấm các huyệt tương tự khi châm cứu.

Lưu ý trong quá trình điều trị

• Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.

• Uống thuốc đúng liều lượng, thời gian.

• Kết hợp điều trị với chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý.

• Tái khám định kỳ theo dõi tình trạng bệnh.

Thoái hóa khớp gối là một bệnh lý phổ biến, gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Do tính chất của bệnh thoái hóa khớp gối là bệnh lý mạn tính khó khắc phục chỉ bằng một vài lần điều trị nên việc kết hợp nhiều phương pháp là rất cần thiết. Đông y với các phương pháp điều trị (bài thuốc, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, khí công dưỡng sinh,…)  an toàn, hiệu quả là một lựa chọn tốt cho điều trị bệnh.

Tuy nhiên, cần lưu ý sử dụng thuốc hay bất kì phương pháp nào cần theo hướng dẫn của bác sĩ, kiên trì điều trị và kết hợp với chế độ sinh hoạt hợp lý để đạt hiệu quả tốt nhất.

Phòng ngừa thoái hóa khớp gối

• Tập luyện thể dục thường xuyên: Giúp tăng cường sức khỏe cơ bắp. Không nên đi bộ nhiều vì gây áp lực lên khớp gối. Có thể lựa chọn bơi, đạp xe.

• Giữ cân nặng hợp lý: Tránh thừa cân béo phì, tạo áp lực lên khớp gối.

• Chế độ ăn uống hợp lý: Bổ sung các thực phẩm giàu canxi, vitamin D, tốt cho xương khớp.

• Hạn chế các hoạt động gây áp lực lên khớp gối: Mang vác vật nặng, leo cầu thang, chạy nhảy,…