Bạn có chơi game không? Nếu chơi trong thời gian dài bạn có thể cảm thấy đau tại mặt bên của ngón tay cái, khi đó ta thường gọi “ngón tay cái của người chơi game ” – gamer’s thumb. Tuy nhiên bệnh lý đó có tên khoa học là viêm bao gân de Quervain.
Thực tế, De Quervain là một tình trạng viêm gân cơ dạng dài và duỗi ngắn ngón cái gây đau nhức ở bên ngón cái của cổ tay. Hãy cùng Traulen tìm hiểu về hội chứng này nhé.
Hội chứng De Quervain là gì?
Hội chứng De Quervain là một trong những hội chứng viêm bao gân rất phổ biến đối với nữ giới đặc biệt là các chị em nội trợ (rửa chén bát, là quần áo, bồng bế con lâu dài) hay các nhân viên văn phòng, có thể có cả phụ nữ mang thai, hay người cao tuổi.
Tại khu vực cổ tay, các động tác duỗi và dạng phần ngóc cái thường được chi phối nhờ vào hai gân vô cùng quan trọng. Cụ thể là dạng dài và dạng duỗi ngắn ngón cái. Hai phần gân này tương tự như những gân khác có ở bên trong cơ thể và được bao bọc ở bên trong bao hoạt dịch. Các động tác khi cầm vật nặng, xoay hoặc lắc cổ tay diễn ra thường xuyên trong thời gian dài có thể khiến cho hiện tượng ma sát gân tăng lên.
Về lâu dài, lượng dịch bôi trơn sẽ giảm dần và khiến cho các dịch viêm tăng lên dẫn đến hiện tượng sưng nóng và bị đỏ đau ở ngay tại vị trí đó. Sau đó, phần bao gân sẽ bị xơ cứng và ngày càng dày hơn khiến cho các hoạt động của gân bị hạn chế. Điều này sẽ gây nên những tác động không tốt cho hệ thần kinh, gây tê bì.
De Quervain gây đau dọc mặt sau ngón tay cái, ở trên đường đi của hai gân cơ duỗi ngón cái ngắn và dạng ngón cái dài
Ở vùng cổ tay động tác duỗi và dạng ngón cái được chi phối bởi hai gân quan trọng là dạng dài và duỗi ngắn ngón cái, hai gân này cũng như các gân khác trong cơ thể, được bao bọc trong bao hoạt dịch, những động tác cầm vật nặng dài lâu, xoay lắc cổ tay gây ra ma sát gân tăng lên, về lâu dài dịch bôi trơn sẽ ít đi, nhưng dịch viêm sẽ tăng lên, gây ra hiện tượng sưng nóng, đỏ đau ngay tại vị trí này.
Nguyên nhân gây viêm bao gân De Quervain
Nguyên nhân chủ yếu gây nên hội chứng De Quervain chính là vì cổ tay của bạn phải vận động lặp đi lặp lại trong thời gian dài hay liên tục xoay hoặc vặn phần cổ tay vì thói quen và đặc thù công việc, chẳng hạn như làm việc nội trợ, làm vườn, chơi golf hoặc chơi thể thao bằng vợt, phụ nữ có thai và bế em bé đều có thể gây lên bệnh và khiến bệnh trầm trọng hơn. Khi mắc phải hội chứng De Quervain, các hoạt động của người bệnh sẽ trở nên khó khăn hơn rất nhiều.
Bên cạnh đó những người đã có tiến sử bị thoái hóa hoặc chứng bệnh thấp khớp cũng có khả năng bị mắc phải hội chứng này. Vậy nên, người bệnh cần phải theo dõi cũng như điều trị sớm, dứt điểm những vấn đề có liên quan đến sức khỏe xương khớp, gân,… Nếu không sau này, người bệnh sẽ gặp phải rất nhiều triệu chứng nghiêm trọng, làm ảnh hưởng đến đời sống sức khỏe và các sinh hoạt hàng ngày.
Triệu chứng lâm sàng của hội chứng De Quervain
- Đau và sưng ở cổ tay gần gốc ngón tay cái
- Khó cử động ngón tay cái và cổ tay khi bạn đang làm việc gì đó liên quan đến việc nắm hoặc véo
- Nếu tình trạng này diễn ra quá lâu mà không được điều trị, cơn đau có thể lan rộng ra ngón tay cái, lan lên cẳng tay. Véo, nắm và các cử động khác của ngón tay cái và cổ tay sẽ làm đau tăng
- Đau dọc mặt sau ngón tay cái, ở trên đường đi của hai gân cơ duỗi ngón cái ngắn và dạng ngón cái dài.
- Sưng và đau ở gốc ngón tay cái. Sưng và đau ở một bên cổ tay. Bắt đầu từ từ hoặc đột ngột. Đau có thể lan xuống ngón tay cái hoặc lên cẳng tay.
- Có thể khó và đau khi cử động ngón tay cái của bạn, đặc biệt là khi bạn cố gắng véo hoặc cầm nắm đồ vật.
- Ở giai đoạn đầu bệnh nhân có thể có những cơn đau xuất hiện dần dần hay đột ngột ở vùng gốc ngón tay cái, vùng mỏm trâm quay, nói chính xác hơn là mặt ngoài cổ tay, cũng có thể phù nề hoặc tê bì ngón cái, ngón trỏ, bệnh nhân càng cử động càng đau, lan theo cơ lên vùng ngoài của cẳng tay, hạn chế các động tác dạng và duỗi ngón tay cái.
- Khi tình trạng De Quervain trở nặng gây xơ cứng gần như toàn bộ, kêu lục cục hay lạo xạo khi vận động hay thực hiện các động tác của ngón cái cảm giác bị dính lại hoặc giật cục, bệnh nhân rất đau, không còn điều trị bảo tồn được nữa, mà phải tiến hành phẫu thuật
Những phương pháp điều trị hội chứng De Quervain
Để điều trị hội chứng De Quervain, bác sĩ có thể áp dụng nhiều phương pháp khác nhau tùy vào tình trạng bệnh lúc đó. Cụ thể như sau:
Điều trị không dùng thuốc
- Hạn chế hoặc ngừng việc vận động cổ tay và ngón cái trong từ 4 – 6 tuần
- Trường hợp sưng đau nhiều nên dùng băng nẹp cổ tay và ngón cái liên tục trong 3 – 6 tuần ở tư thế cổ tay để nguyên, ngón cái dạng 45 độ so với trục xương quay và gấp 10 độ
Nẹp, băng cố định nếu bác sĩ yêu cầu để chữa trị chứng De Quervain
Chườm lạnh ở khu vực viêm đau
- Sử dụng Laser màu, biện pháp siêu âm, xung điện kích thích thần kinh qua da nhằm mục đích giảm đau và chống viêm
Điều trị bằng thuốc
Một vài loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định khi bị viêm bao gân gồm:
- Thuốc chống viêm không steroid bôi tại chỗ: thuốc diclofenac dạng bôi: bôi 2-3 lần/ngày
- Thuốc giảm đau: acetaminophen (Paracetamol).
- Thuốc chống viêm không steroid đường uống.
- Tiêm corticoid trong bao gân De Quervain. Cần tránh tiêm vào mạch máu. Do vậy tốt nhất là nên tiêm corticoid dưới hướng dẫn của siêu âm do tính chính xác, độ an toàn cao. Chỉ các bác sĩ được đào tạo chuyên khoa khớp mới được tiêm corticoid trong bao gân vì có nguy cơ đứt gân khi tiêm vào gân hay nhiễm trùng.
Điều trị ngoại khoa
Chỉ áp dụng khi tất cả các biện pháp trên không hiệu quả. Can thiệp phẫu thuật tạo ra nhiều không gian hơn cho gân hoạt động để gân không cọ xát vào đường hầm. Sau mổ, có thể tham gia phục hồi chức năng. Sau khi cắt chỉ, tập các bài tập chủ động để tăng dần biên độ và sức mạnh của các cơ.
Làm gì để phòng ngừa hội chứng De Quervain?
- Tránh các hoạt động bàn tay, cổ tay lập đi lập lại trong thời gian dài; cần xen kẽ thời gian nghỉ ngơi hợp lý. Cũng cần tập luyện cho gân dẻo dai qua những bài tập cho gân khớp vùng cổ tay
- Không nên xoa bóp thuốc rượu, dầu nóng vì dễ làm tình trạng viêm nặng thêm. Không nên nắn bẻ khớp vì sẽ làm tổn thương thêm gân khớp
- Ngoài ra, nên có chế độ ăn đầy đủ sinh tố, đặc biệt ở phụ nữ khi mang thai hay sau khi sinh. Ở người lớn tuổi, nên bổ sung thêm calci, dùng sữa và các sản phẩm của sữa (sữa chua, phomat)
